Η γέφυρα Στάρι Μοστ είναι το σημείο ορόσημο της πόλης Μόσταρ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Εκτείνεται πάνω από τον ποταμό Νερέτβα και ενώνει το κυριαρχούμενο από Βόσνιους ανατολικό τμήμα της πόλης με το κυριαρχούμενο από Κροάτες δυτικό τμήμα της.
Aιώνες τώρα η γέφυρα Στάρι Μοστ θεωρείται ένα σύμβολο γεφύρωσης της Ανατολής με τη Δύση, όχι μόνο του Χριστιανικού με τον Ισλαμικό κόσμο αλλά και των καθολικών Κροατών με τους ορθόδοξους Σέρβους. Η γέφυρα καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας και ανακατασκευάστηκε μετά τη λήξη του. Με μήκος 29μ, πλάτος 4μ και 19μ ύψος πάνω από τα νερά του ποταμού η γέφυρα ήταν ένα αριστούργημα της μηχανικής του 16ου αιώνα. Kατασκευάστηκε το 1565 έως το 1566 ή 1567 από τον αρχιτέκτονα Χαϊρουντίν ύστερα από παραγγελία του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή το 1556. Η γέφυρα καταστράφηκε στις 9 Νοεμβρίου του 1993 κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας ύστερα από 427 χρόνια ύπαρξης. Η καταστροφή, ύστερα από πολύωρο βομβαρδισμό, καταγράφηκε από ερασιτεχνικές κάμερες. Σύμφωνα με το πόρισμα του διεθνούς δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία η γέφυρα καταστράφηκε εκ προθέσεως από το Κροατικό Συμβούλιο Άμυνας. Ύστερα από το τέλος του Γιουγκοσλαβικού εμφυλίου κατασκευάστηκε αρχικά στη θέση της κατεστραμμένης Στάρι Μοστ μια προσωρινή κρεμαστή γέφυρα.
Η Παγκόσμια Τράπεζα, η UNESCO, το Ίδρυμα Αγά Χαν και το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων σχημάτισαν μια συμμαχία για να επιβλέπουν την επανακατασκευή της Στάρι Μοστ. Στο πρόγραμμα συνέδραμαν οικονομικά η Ιταλία, η Ολλανδία, η Κροατία, καθώς και η Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και η κυβέρνηση της Βοσνίας. Κόστισε περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ. Στο μέτρο του δυνατού χρησιμοποιήθηκαν οι αυθεντικοί ογκόλιθοι της γέφυρας του 1566 όπου υπήρχαν ακόμα και ήταν αξιοποιήσιμοι, οι οποίοι ανασύρθηκαν από το ποτάμι από Ούγγρους δύτες. Συνολικά τοποθετήθηκαν 1088 ογκόλιθοι. Η επίσημη επαναλειτουργία της γέφυρας έγινε στις 23 Ιουλίου του 2004 με παρόντες εκπρόσωπους από 60 χώρες. Στις 15 Ιουλίου 2005 η γέφυρα και τα περίχωρα της χαρακτηρίστηκαν από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. H UNESCO περιέγραψε τη γέφυρα σαν «Σύμβολο συμφιλίωσης και διεθνούς συνεργασίας και σύμβολο της συνύπαρξης διαφορετικών θρησκειών, πολιτισμών και εθνοτήτων.»
Ο Χαϊρουντίν φαίνεται να μην είδε ποτέ τη γέφυρα ολοκληρωμένη. Σύμφωνα με ένα παλαιό θρύλο αποκεφαλίστηκε ως τιμωρία λόγω της κατάρρευσης της. Σύμφωνα με άλλο θρύλο για την κατασκευή της γέφυρας χρησιμοποιήθηκαν ως κονίαμα άπλυτο μαλί προβάτου, ασπράδια αυγών και μέλι και για να βρεθούν τα υλικά απαγορεύτηκε πλήρως η κατανάλωση αυγών στην περιοχή. Θεωρείται οτι χρησιμοποιήθηκαν 300.000 αυγά για την κατασκευή!
Δείτε το στο χάρτη:
ΠΗΓΗ:Wikipedia